Rau sam, có tên khoa học là Portulaca oleracea, là một loại cây thân thảo thường được sử dụng trong ẩm thực và có đặc điểm xanh mướt cùng vị chua mát. Mặc dù rau sam có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng ít người biết rằng nó cũng có thể mang theo một số tác hại. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về tác hại của rau sam và cách phòng tránh.
Rau sam là rau gì?
Rau sam, còn được gọi là mã xỉ thái hoặc trường thọ thái, có tên khoa học là Portulaca oleracea. Loại cây thân thảo từ thiên nhiên này có tuổi thọ kéo dài trong vòng 1 năm và có thể đạt chiều cao lên đến 40cm. Thân của rau sam trơn nhẵn, mọng nước, thường có màu tím đỏ hoặc hơi đỏ, và lá xanh hình bầu dục mọc đơn hoặc xen kẽ với nhau, tạo nên vẻ xanh mướt đặc trưng. Điểm đặc biệt của rau sam là khả năng chịu hạn tốt, ngay cả khi trồng ở loại đất nghèo dinh dưỡng.
Hoa của rau sam có màu vàng, 5 cánh, và đường kính khoảng 0,6cm. Thời điểm hoa nở có thể thay đổi dựa trên lượng mưa, nhưng thường rau sam nở hoa vào giữa mùa xuân hoặc cuối mùa thu. Quả của rau sam có hình dạng giống đậu và chứa những hạt nhỏ bên trong, khi chúng phát triển, sẽ nở ra.
Điều đặc biệt là tất cả các phần của cây rau sam như nụ hoa, lá và thân đều có thể được sử dụng vào nhiều mục đích khác nhau trong ẩm thực và y học. Rau sam thường được chế biến thành nhiều món ăn ngon như salad, rau sam luộc, canh rau sam, và nhiều món khác nhờ vị hơi chua và mặn đặc trưng của nó.
Rau sam tiếng Anh là gì?
Rau sam tiếng Anh được gọi là “Purslane” hoặc “Portulaca.” Đây là tên gọi phổ biến cho loại cây thân thảo Portulaca oleracea và được sử dụng trong nhiều nền văn hóa và ẩm thực trên toàn thế giới.
Tác hại của rau sam
Mặc dù rau sam có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng cũng có một số tác hại cần lưu ý. Một trong những tác hại của rau sam là khả năng gây ra việc hình thành sỏi thận do chứa chất oxalate. Những người có tiền sử về sỏi thận cần thận trọng khi ăn nhiều rau sam.
Ngoài ra, rau sam có thể tương tác với một số loại thuốc, làm suy yếu hoặc làm tăng tác dụng phụ của thuốc. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người đang dùng thuốc điều trị bệnh mãn tính.
Để tránh tác hại của rau sam, nên tuân thủ liều lượng và thảo luận với chuyên gia y tế nếu bạn có bất kỳ vấn đề về sức khỏe nào hoặc đang dùng thuốc.
Những ai không nên ăn rau sam? Bà bầu ăn rau sam được không?
Rau sam, mặc dù có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng cũng có một số tác hại đối với những đối tượng cụ thể:
- Bà bầu: Rau sam được xem là loại thực phẩm có tính hàn trong y học cổ truyền và có khả năng kích thích tử cung. Điều này có thể gây tử cung co bóp, dẫn đến nguy cơ sảy thai hoặc sinh non. Phụ nữ mang thai, đặc biệt là trong giai đoạn 3 tháng đầu thì không nên ăn để tránh tác hại của rau sam.
- Người tiêu chảy và lạnh bụng: Rau sam có tính hàn, không phù hợp cho người đang mắc tiêu chảy do lạnh bụng. Việc ăn rau sam có thể làm tăng triệu chứng và làm bệnh tiêu chảy trở nên nghiêm trọng hơn.
- Người có dạ dày yếu và tì vị yếu: Những người có vấn đề về dạ dày yếu hoặc tì vị yếu nên hạn chế ăn rau sam. Rau sam có thể tạo áp lực lớn lên hệ tiêu hóa, gây khó khăn trong quá trình tiêu hóa thức ăn và có thể gây ra tác dụng phụ không mong muốn.
- Người bị bệnh thận hoặc sỏi thận: Rau sam chứa chất oxalate, có khả năng góp phần vào việc hình thành sỏi thận. Điều này có thể tạo thêm gánh nặng cho bệnh nhân bị bệnh thận hoặc sỏi thận. Việc hạn chế ăn rau sam là cần thiết để tránh tăng nguy cơ sỏi thận và bảo vệ sức khỏe thận.
Nhớ rằng việc tuân thủ các hạn chế này là quan trọng để bảo vệ sức khỏe của bạn và tránh mọi tác hại không mong muốn khi ăn rau sam.
Các món ngon chế biến từ rau sam
Rau sam là một nguyên liệu đa năng trong ẩm thực và có thể được chế biến thành nhiều món ngon và bổ dưỡng. Dưới đây là một số món ăn ngon được chế biến từ rau sam:
- Salad rau sam: Rau sam thường được sử dụng trong các loại salad. Bạn có thể chế biến salad rau sam với cà chua, hành tây, hành lá, và gia vị theo khẩu vị cá nhân. Salad này có vị giòn và hấp dẫn, kết hợp với các loại sốt tự nhiên.
- Rau sam luộc: Rau sam có thể được luộc nhẹ và dùng như một món ăn ngon và bổ dưỡng. Bạn có thể ăn nó kèm với nước mắm pha chanh hoặc sốt tương ớt để tạo thêm hương vị.
- Canh rau sam: Rau sam có thể dùng để nấu canh cùng với các loại rau khác hay thịt bằm, tôm… Canh rau sam thường có hương vị ngon và bổ dưỡng.
- Rau sam xào tỏi: Rau sam xào với tỏi tạo nên một món ăn đầy màu sắc. Thêm một chút nước mắm và đường để cân bằng hương vị.
Nhớ rằng khi chế biến rau sam, bạn nên chọn những phần non, tươi ngon của cây để có hương vị tốt nhất.
Mặc dù tác hại của rau sam cũng khá nhiều và nguy hiểm nhất định. Nhưng rau sam vẫn là một nguồn thực phẩm tự nhiên giàu dinh dưỡng và có khả năng biến tấu đa dạng trong ẩm thực. Sử dụng rau sam trong bữa ăn có thể mang lại hương vị độc đáo và lợi ích cho sức khỏe nếu được thực hiện một cách cân nhắc và có kiến thức.
